Przegląd Prasy Nr 13

utworzone przez | maj 10, 2020 | Patronite | 0 komentarzy

Secesja południowego Jemenu coraz bliżej

W niedzielę, 26 kwietnia 2020 r., Tymczasowa Rada Południa (STC, ang. Southern Transitional Council) ogłosiła rozpoczęcie tworzenia „samorządnych struktur”, które mają przejąć władzę na południu kraju i w ten sposób zastąpić rządową administrację podlegającą prezydentowi Hadiemu – w praktyce można to traktować jako de facto pierwszy krok na drodze do secesji południowego Jemenu. STC uzasadnia swój ruch tym, że jemeński rząd jest całkowicie dysfunkcyjny oraz blokuje wprowadzenie w życie porozumienia z Rijadu. Ok, ale czym tak w ogóle jest STC, co to za porozumienie z Rijadu, i jakie znaczenie dla wojny w Jemenie może mieć ostatnia decyzja STC?

Zjednoczenie Jemenu, źródło: Mnmazur, WikiMedia, CC 3.0.

Czym jest STC?

W 1990 r. doszło do zjednoczenia Jemenu, jednak nie wszyscy mieszkańcy południa kraju zaakceptowali tę decyzję, co ostatecznie doprowadziło do wojny domowej w 1994 r. Siły południowców zostały jednak szybko pokonane. Jakkolwiek nie położyło to kresu separatyzmowi na południu, a tylko opóźniło jego powtórny wybuch. W 2007 r. na południu znowu zaczęło dochodzić do napięć, zaczęto organizować anty-rządowe demonstracje i ścierać się z policją.

Napięcia na linii północ-południe są głęboko zakorzenione. Południe kraju przez ponad 100 lat objęte było brytyjskim protektoratem, podczas gdy północ – zdolna do obrony przed Brytyjczykami i Saudami – pozostawała niepodległa. Rządy Brytyjczyków odcisnęły mocne piętno na mieszkańcach południa i to nie tylko ze względu na lepszą infrastrukturę czy szybszy rozwój gospodarczy, ale także „modernizację stosunków społecznych” – więzy plemiennie na południu kraju zostały mocno poluzowane, podczas gdy na północy nadal są jednym z czynników determinujących pozycję w społeczności. Swoje zrobiły też czasy istniejącej na południu Ludowo-Demokratycznej Republiki Jemenu (w latach 1967-1990), która jako urzeczywistniająca ideały ustroju socjalistycznego, wprowadziła szereg reform skupionych wokół m.in. darmowej edukacji, budowania społeczeństwa obywatelskiego, emancypacji kobiet itd.

Gdy w 2011 r. do Jemenu dotarła arabska wiosna kwestia południa znowu wypłynęła na wierzch. Nie przedłużając jednak i zmierzając do sedna, gdy w 2015 r. rozpoczęła się saudyjska interwencja zbrojna, Południowcy opowiedzieli się po stronie prezydenta Hadiego i ramię w ramię z wojskami rządowymi walczyli przeciwko Houthim. Południowcy już wtedy nie kryli się z tym, że jednym z ich celów jest odzyskanie niepodległości, jednak aż do 2017 r. ich współpraca z Hadim i Saudami przebiegała bez większych przeszkód.

Wszystko zmieniło się jednak w kwietniu 2017 r., gdy prezydent Hadi zdymisjonował gubernatora Adenu, Aidarusa al-Zoubaidiego, jednego z bardziej popularnych Południowców. Jeszcze w maju 2017 r. lokalni politycy, niezadowoleni z decyzji Hadiego, powołali do życia Tymczasową Radę Południa (STC), a na jej czele stanął właśnie Zoubaidi. Od początku STC wspierana była przez Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA), które zaczęły szkolić i zaopatrywać zbrojne ramię STC – tzw. Siły Pasa Bezpieczeństwa. W efekcie doszło do paradoksalnej sytuacji, w której KSA i ZEA, należące do tej samej koalicji anty-Houthi, stanęły w Jemenie po przeciwnych stronach barykady – Saudowie po stronie Hadiego, a ZEA po stronie Południowców.

Napięcie między zwaśnionymi stronami osiągnęło apogeum w styczniu 2018 r., gdy w Adenie doszło do walk między siłami rządowymi a STC. Rezultat walk był dla Hadiego katastrofalny – w ciągu zaledwie 2 dni STC opanowało cały Aden, który służył wówczas za tymczasową siedzibę rządu. Wkrótce później zawarto rozejm, a upokorzony Hadi musiał ewakuować się z rządem do Rijadu – co teraz często wykorzystuje propaganda Houthich.

Sytuacja w Jemenie, STC oznaczone kolorem żółtym. Zielony – Houthi, Czerwony – saudyjska koalicja, beżowy – Al Kaida

Dalsza część tego tekstu dostępna jest tylko dla Patronów. Dołącz do Patronów Bloga i zyskaj dostęp do cotygodniowych przeglądów prasy.

Restricted Content
To view this protected content, enter the password below:

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Doceniasz moją pracę? Możesz postawić mi wirtualną kawę, klikając w przycisk obok.

Zostań patronem Bloga

Możesz zostać także stałym Patronem Bloga. W zamian otrzymasz cotygodniowe przeglądy prasy, wczesny dostęp do moich artykułów i udział w sesjach Q&A. Tutaj znajdziesz szczegóły.

TOMASZ RYDELEK

Autor, założyciel Pulsu Lewantu

Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego (2019). Założyciel Pulsu Lewantu. Od 2018 r. prowadzi kolumnę poświęconą sprawom Bliskiego Wschodu w miesięczniku Układ Sił. W 2020 r. został członkiem Abhaseed Foundation Fund. Oprócz obecnej sytuacji na Bliskim Wschodzie interesuje się głównie historią brytyjskiego kolonializmu oraz nowożytnego Iraku.

Tomasz Rydelek

Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego (2019). Założyciel Pulsu Lewantu. Od 2018 r. prowadzi kolumnę poświęconą sprawom Bliskiego Wschodu w miesięczniku Układ Sił. W 2020 r. został członkiem Abhaseed Foundation Fund. Oprócz obecnej sytuacji na Bliskim Wschodzie interesuje się głównie historią brytyjskiego kolonializmu oraz nowożytnego Iraku.

Dołącz do ummy (arab. wspólnota) budującej Puls Lewantu i zyskaj dostęp do wielu korzyści: zamknięta grupa na FB, cotygodniowe przeglądy prasy, sesje Q&A, wczesny dostęp do artykułów i wiele więcej. Szczegóły w linku poniżej.